Thilri hlaan tikah covo le tuanvo pawl na ngei. Hi page nih hlaannak kongkau a tawinak in an chim lai i na herh ahcun tamdeuh theihhngalh hmuhnak an bawmh lai.
Victoria nih kum 2021 ah hlaannak lei upadi pawl a biapimi thlennak a tuah. Phungphai thar pawl kong rel.
Hi cahmai ah:
Thilri cu nangmah caah a tha maw tha lo timi biakhiahnak
Minung pakhat khat i an inn kha umnak dingah hlaan dingin hnatlaknak nan tuah tikah, umthutnak lei hlaannak lei hnatlaknak nan tuah. Cucu phung ning in tialmi ca a si i, hnatlaknak tuahmi a dongh caan kha a rau kho, cucaah nangmah caah a thami umthutnak a si tiin mah le mah izumhnak na ngeih a hau.
Hlaannak lei hnatlaknak nan tuah hlan ah, an hlanhtu (inn ngeitu) nih zeimaw kongkau an chimh hrimhrim dingmi a um. Cu pawl cu a herh bakmi chimphuannak tiah auh a si. Hi ah aa tel khomi cu:
- hlanhtu nih inn kha zuar dingah zuarpiaktu dingmi a fial cang ahcun, asilole inn kha zuar dingah hnatlaknak he timhtuah a si cang ahcun.
- anmah kha inn a ngeitu an si ahcun, asi loah, inn kha hlanh dingah nawl a ngeimi an si ahcun.
- hlaanmi inn asilole zapi inn cu a luancia kum 5 ah lainawnnak hmun a si ahcun.
- hlaanmi inn ah inncung cihnak ca hmanmi thil pakhat khat a um ahcun.
A herh bakmi chimphuannak lei a herhbaumi pawl kongkau ah theihhngalhnak tamdeuh hmuhnak caah hika ah zoh Hnatlaknak minthut tikah na covo hngalhnak.
Hlanhtu pawl nih thleidannak
Victoria ah, minung pakhat khat kha a pumpaak ziaza zeimawzat pawl ruangah thleidan cu phung ninglo a si. Hi a sullam cu hlanhtu pawl le innlo hlanpiaknak lei riantuantu pawl nih upadi nih a runvenmi pumpaak ziaza cungah aa hngatmi nih inn na hlaan lio ah inn in an in thawl kho lo asilole nangmah doh in thleidannak an tuah kho lo.
Hlaanmi inn na sok lio ah, hlaanmi ah na um lio ah asilole na chuaktaak tik ah, hi pumpaak ziaza pawl ruangah hlanhtu asilole an riantuan piaktu nih nangmah kha zeirel loin an in chawnhbiak asilole an in thleidan ahcun cucu upadi buar a si.
Hlanhtu pawl nih hlaannak lei soknak fawm (form) bantukin hlaanmi inn na sok fatin thleidannak kongkau i thawngthanhmi kha an chimh a herh.
Hlaannak i thleidannak kongkau ah tamdeuh theihhngalhnak caah hika ah zoh Hlaannak ah phun ning loin thleidannak.
Hlanhtu nih an hal khawh lo dingmi biahalnak pawl
Hlaanmi inn caah na sok ahcun, hlanhtu nih bia an hal khawh lomi cu:
- hlanlio deuh ah hlanhtu (asilole a dang inn hlanhtu) he bia-alnak nan rak ngei maw ngei lo
- biakamnak caah tangka chiahchungmi kha hal bal maw hal bal lo
- ni fatin tangka cawinak na tuahmi asilole ban i na tangka na hmannak pawl dihlak- hlanhtu nih na ban (bank) chung tangka umtu ning cu an hal khawh, asinain nangmah pumpaak nawlngeihnak na ngeihmi runven dingah tangka na hmannak cheukhat pawl cu na phiat khawh
- catialmi in pek a herhmi aruang a um dah ti lo ahcun, Aaruangmi Caantha sunglawi Upadi 2010 (Equal Opportunity Act 2010) tangah runvenmi ziaza kongkau theihhngalhnak pakhat khat.
Zeimawcaan ah hlanhtu pawl nih hmun dangdang in hi kongkau cu an ngah lai. Asinain inn na sok tikah hi kongkau cu an in hal kho lo.
Hlaannak lei hnatlaknak a hramthawk
Umthutnak dingin minung pakhat khat i a inn kha hnatlaknak nan tuak tikah, umthutnak hlaannak lei hnatlaknak nan tuahmi a si (a caancaan ah biahren asilole innhlaannak lei hnatlaknak tiah hngalh a si).
Hnatlaknak cu catial in asilole kaa in a si ko, asinain hnatlaknak cu catial in ngeih kha a tha deuh.
Hlaannak lei hnatlaknak pawl cu nangmah le hlanhtu karlak ah biakamnak cahren a si. A langhter dingmi cu:
Hlaannak lei hnatlaknak cu catial in tuah tikah ‘phung ning tein chuahmi fawm’ (prescribed form) kha nan hman hrimhrim lai. Phung ning tein chuahmi fawm (prescribed form) cu Victoria mi hlaannak lei upadi nih a tuahmi a si. Phung ning tein kan tuahmi fawm hi hman dingah kan in duh piak.
Kum nga asilole a tlawm deuhmi caan khiahmi hnatlaknak pawl caah phung ning tein kan tuahmi fawm hi hman dingah kan in duh piak.
Fawm 1.
Kum nga sau deuhmi caan khiahmi hnatlaknak pawl caah phung ning tein kan tuahmi fawm hi hman dingah kan in duh piak.
Fawm 2.
Hlaannak lei hnatlaknak ah hlaangtu asilole hlanhtu nih phungphai pawl a chap khawh, Umthutnak lei Hnatlaknak Upadi (Residential Tenancies Act) he aa kaih chung paoh cu.
Tahchunhnak ah, hlanhtu nih inn chungah kuakzuk lo ding kong phungphai a telhchih khawh men. Asilole, hlanhtu nih kes (gas) sehthilri pawl dihlak cu kum hnih fate tuah piak than dingin phungphai a telh khawh men.
Hlaannak lei hnatlaknak i phungphai pawl le thil sining pawl dihlak, hlaangtu na si bantukin na covo le tuanvo pawl naa fian le na hnatlak lawngah hnatlaknak tuahmi ah na min na thut lai.
Naa fian lomi pakhat khat a um ahcun, fianternak tuah piak dingah na kan pehtlaih khawh.
Ithial hlan ah
Inn lei na hung ithial hlan ah, an hlanhtu asilole hlanhnak lei riantuan piaktu nih hihi an pek hrimhrim a hau:
- hlaannak lei hnatlaknak nan tuahmi khawpi
- hnatlaknak ah min a thumi pakhat cio nih tawh pawl tuaikhat in
- thil sining ripawt (biakamnak caah tangka chiah chung dingin an in duh piak ahcun)
- khulrang in remh a herhmi a um sual ah pehtlaihnak dikthlir.
Ti, mei, gas le hman na timhmi tilifon kompani pawl kha pehtlaih hna a hau i na hun ithial tik ahcun mah riantuan piaknak pawl kha tuah dih ding a si cang lai. Hi riantuan piaknak pawl tawlrel ding le hnatlaknak nan tuahmi ah na tial chih dah ti lo ahcun tangka pek ding kha nangmah tuanvo a si.
Theihhngalhnak tamdeuh hmuhnak caah, hika ah Thilri pawl chiahnak le riantuan piaknak pawl.
Umthutnak hlaannak lei hnatlaknak fawm ah thawngthanhmi tamdeuh na hmuh kho fawn lai.
Hlaanmi inn caah a tlawmbikmi tahfung pawl
An hlanhtu nih hlaanmi inn nih a tlawmbikmi tahfung pawl ning in inn cu ningcang tein an tuah piak hrimhrim lai. Hi tuah piak hrimhrim dingmi ah aa telmi cu:
- inn ah pachiahru, phihlik pawl asilole thakza pawl an um lai lo
- sarawhnak (oven) le rawlchuannak mei tibantuk hman lio kha ningcang tein a um lai
- a himmi i, lumnak petu a um lai
- coka le tikholhnak ah a lummi ti peknak a um lai
- inn umtu ning kha a himmi le khuacaan he aa kaihmi a si lai.
Hlaanmi inn nih a niambikmi tahfung a tlinh lo ahcun, na hun ithial hlaan ah hlaannak lei hnatlaknak kha na donghter khawh. Na hun ithial hnu zeitik caan paoh ah a tlawmbikmi tahfung tlinh dingah hlaanmi inn tuah piak dingin khulrang in siamremh piaknak na hal khawh thiamthiam.
Hngalhternak: 29 Vaute (March) 2021 thawkin hlaannak lei hnatlaknak thar minthutmi ca lawngah hihi cu hman a si. Hi nithla hlan ah na hlaannak lei hnatlaknak ah minthut a si cang ahcun, Hlaannak lei upadi pawl a thar page thlennak kan tuahmi ah theihhngalhnak tamdeuh na hmuh khawh lai.
A tlawmbikmi tahfung pawl kongkau tamdeuh theihhngalhnak caah, hika ah zoh Hlaanmi thilri pawl caah a tlawmbikmi tahfung pawl.
Biakamnak caah tangka chiahchungnak
Hlanhtu a tam-u nih cu na hun ithial hlan ah biakamnak caah tangka chiahchungnak tuah dingin an in fial lai, cuticun thilri na hrawh sualmi pakhat khat remhnak caah tangka a um lai.
Zeihmanh na hrawh lo ahcun, naa thialkaam tikah biakamnak caah naa chiahchungmi tangka kha na ngah than lai.
Na hrawh sual ahcun, naa thialkaam hnu ah a rawkmi siamremh dingah biakamnak caah chiahchungmi tangka achumcheu asilole a dihlak kha hlanhtu nih a hman khawh.
Biakamnak caah chiahchungmi tangka cu zalong tein in a ummi bu Umthutnak lei Hnatlaknak Biakam caah tangka chiahchungnak ah Nawlngeitu (Residential Tenancies Bond Authority (RTBA) nih a tlaih lai, nan hnatlaknak tuahmi a dongh hlan tiang. Naa thialkaam hnu ah an herh dah ti lo ahcun, hlanhtu nih tangka a la kho lo.
Hlanhtu nih biakamnak caah tangka chiahchungmi a lak ahcun, an tuah hrimhrim dingmi cu:
- RTBA he chiah chung lai
- minthut dingah biakamnak caah tangka chiahchungnak fawm phih dingin an pek lai
- thilri umtuning a tlangpi in cazin khumhmi thil sining ripawt a timhtuah lai
Biakamnak caah tangka chiahchungmi fim a si langhternak kha RTBA sinin an hmuhnak cazin (receipt) na ngah lai. Biakamnak caah tangka na chiahchungmi an hmuhnak cazin (receipt) kha him tein fim. Na pek hnu ni 15 chungah biakamnak caah tangka na chiahchungmi an hmuhnak cazin (receipt) na ngah lo ahcun RTBA kha pehtlaihnak tuah.
Thil sining ripawt
Thil sining ripawt nih na hun i thial lio i thilri pawl umtu ning kha cazin khumhmi a si.
Pakhat khat a kuaikakmi asilole a rawkmi tibantuk, a chambaumi pakhat khat an um ahcun langhter bak a haumi a si.
Naa thialkaam tikah, thilri pawl a rawkmi a um le umlo chek dingah thil sining ripawt kha hman a si lai (punghmaan in tlawmpal tein tamhmi sawhsawh dah ti lo cu, ni fatin hmangmi, cucu bauh khawhmi le thleh khawhmi tiah hngalhmi a si).
Na hung ithialkaam hlan ah an hlanhtu asilole riantuan piaktu nih minthut aa telmi khawpi 2 (asilole electronic khawpi pakhat) an pek hrimhrim lai. Thil umtu ning ripawt pek na si tikah, na tuah dingmi cu:
- Thilri kha a him le himlo chek law himnak lei ah tihnung pakhat khat a um ahcun (tikhor khamnak a kuaikakmi asilole mei lei a tlamtling lomi tibantuk) an hlanhtu asilole riantuan piaktu kha chim.
- Ripawt i khawpi pahnih ningin tling tein phi. A kakmi pawl, vanpang ah aa nehmi pawl asilole innka thlalawngka tlaihnak a kiakmi pawl kha cazin la. An hlanhtu asilole riantuan piaktu nih ripawt i a tialmi ah na lungtlin lo ahcun ichinchiah
- Thilri um um tu ning, remhchunhmi pawl le aa tlak ningin chiahmi pawl kha hmaanthla hna.
- Na hun ithial in ni 3 chungah thilri umtu ning ripawt i minthutmi khawpi pakhat kha an hlanhtu asilole riantuan piaktu sin ah pe than hna.
- A dang khawpi pakhat kha a himnak hmun khat khat ah chia. Naa thial tikah na herh khawh men, cuticun na biakamnak caah chiahchungmi tangka kha na lak than khawh.
Hlaannak lei hnatlaknak ngeih lio
Hlaannak lei hnatlaknak ngeih lio ah zeimawzat covo le tuanvo pawl na ngei.
- Hlaannak man kha a caan ning tein pe. Hlaan man na pekmi paohpaoh caah an hmuhnak catlap) (receipt) ngahnak nawl na ngei.
- Inn kha ningcang tein le thianghlim tein chia. Thiang tein na chiah lo asilole thilri na hrawh ahcun, naa thial tikah biakamnak caah chiahchungmi tangka kha a dihlak in na hmu kho men ti lai lo.
- Na innpa daihnak le pumpaak nawlngeihnak kha upat law, na mileng pawl zong nih tuah hna seh.
- Siamremh a herhmi pakhat khat kong kha an hlanhtu asilole riantuan piaktu kha chim hna.
- Hmaanthlak taarnak tuah tibantuk a hmemi thlennak pawl cu na tuah khawh ko. Asinain, hlanhtu hnatlakpinak tel lo in siamremhnak, thlennawnnak asilole tamhnak na tuah hrimhrim lai lo.
Inn chungah an hlanhtu asilole riantuan piaktu kha luh khawhnak nawl an ngei, asinain catialmi in a tlawmbik suimilam 24 hlan ah theihternak an in pek hrimhrim lai i luh an herhnak aruang an in chimh lai.
Hlanhtu asilole riantuan piaktu nih inn chungah an luh khawhnak a herhbakmi aruang pawl cazin a um. Hnatlakmi nithla le a caan ah inn chungah an lut kho fawn. Hlanhtu pawl asilole riantuan piaktu pawl nih thla 6 lawngah voikhat in inn cheknak an tuah khawh i, cuka na um hnu thla 3 chungah a voikhatnak cheknak an tuah kho lo.
Siamremhnak pawl
An hlanhtu lungtlinnak lak hmasat hau lo in na hlaanmi inn cheukhat cu siamremhnak nawl na ngei. Hi ah aa telmi cu:
- Hmaanthlak taar asilole tlakrawh asilole mirang vawlei in sermi vanpang a si lomi ah thir khenh, bizu hmete tuah asilole hrawl tuahnak.
- A um ciami tikholhnak kha chiah ko in, ti tamdeuh a chuakmi tikholhnak tuahnak.
- A langlomi asilole hri pawl zamnak.
Hlanhtu hnatlaknak lak a herhmi siamremhnak tamdeuh a dang a um fawn rih, sihmanhsehlaw, hnatlakpi lonak kha ruang um loin an tuah hrimhrim lai lo. Hi siamremhnak pawl cazin tlamtling cu hika ah hmuh khawh a si.
Siamremhnak na tuah cang ahcun, an hlanhtu he hnatlaknak nan tuah dah ti lo ahcun, hlaannak lei hnatlaknak nan rak tuah hlan i a rak um tu ning te khan thilri kha na khirh than hna a hau lai.
Hlanhtu nih hnatlakpi lonak a ngeihmi kong telhchih in, siamremhnak kongkau tamdeuh hmuhnak dingah hika ah zoh, Hlaangtu pawl nih thilri thlennawnnak tuahnak.
Siamremhnak tuahnak
Thil pawl a kiah asilole a rawh tikah ningcang tein siamremh thannak nawl na ngei. Nangmah nih na rawhtermi a si lo ahcun (tahchunhnak ah, a lumtertu seh a rawh ahcun) na pe than lai lo. Na rawhter ahcun, siamremhnak man kha na pek a hau.
Siamremhnak tuah dingin na hal ruangah hlaannak lei hnatlaknak dihter khawhnak nawl an hlanhtu kha pek a si lo.
Siamremhnak cu khulrang in tuah ding zong a si kho asilole khulrang lo in remh dingmi zong a si kho. Khulrang in siamremh dingmi pawl cu umthutnak dingah a himmi siter dingin tuah a haumi pawl an si. Hi ah hin kes (gas) a zutmi, tisa chiahnak a kuaimi asilole tikhor kulhnak a rawkmi vanpang tibantuk thil pawl aa tel.
Theihhngalhnak tamdeuh hmuhnak dingah, hika ah zoh Hlaanmi thilri pawl siamremhnak
Khulrang in siamremh na herh ahcun
- Catialnak in an hlahtu asilole riantuan piaktu kha chim hna law khulrang in an in remh piak hrimhrim lai. Fon in anmah kha asilole innlo hlaannak lei riantuan piaktu na pehtlaih hmasat hna zongah, catialnak in hal na tuahmi kha a thami a si.
- Rianrang tein an in siamremh piak lo ahcun, nangmah tein isiamremh in $2500 tiang an in pek khawh.
- Riantuannak ca i hlohmi tangka hmannak (receipts) pawl kha tha tein chia law siamremhnak caah halnak na tialmi khawpi zong ichiah.
- Hlanhtu asilole riantuan piaktu nih siamremhnak man an in pek than dingmi kha hi fawm hmannak in hal hna. Hi fawm an hmu hnu ni 7 chungah an in pek than hrimhrim lai.
- Khulrang in siamremh dingmi caah tangka pek awk na ngeih lo i, siamremhnak man cu $2500 nak tamdeuhmi a si, asilole hlanhtu nih pek ding a duh lo ahcun, ruahnak cheuhmi ngahnak caah kan
Khulrang in siamremh a herh le herhlo naa fian lo ahcun, hika ah rel khulrang in siamremhmi cazin tling.
Him tein pehzulh in a um kho dingmi na si ko ahcun, siamremhnak cu khulrang in tuahlo dingmi a si. Khulrang in siamremh lo dingmi ah a rawkmi bizu asilole khengtawlnak tibantuk thil pawl aa tel. An hlanhtu nih khan ni 14 chungah khulrang in siamremh a hau lomi kha a remh hrimhrim lai.
Khulrang lo in siamremhnak na herh ahcun:
- Siamremhnak tuah dingmi kha catialmi in an hlanhtu asilole riantuan piaktu kha hal hna. Email asilole cakuat in na kuat khawh hna asilole hi fawm hi hmang.
- Cakuat pawl, email pawl, catialmi kuatmi pawl, fawm pawl le ripawt pawl dihlak khawpi kha ichiah dih hna, cuticun poipang asilole buaibainak a um sual ahcun, na cawlcanghnak pawl le halnak na tuahmi pawl kha tehte na ngei lai.
- Siamremh dingah halnak na tuah nain ni 14 chungah hlanhtu asilole riantuan piaktu nih a siamremh lo ahcun kan chawn, asilole siamremhnak tuahpiak dingin VCAT ah sok.
Hnatlaknak tharchuahnak
Na hlaannak lei hnatlaknak a dongh tikah, naa thial lengmang a hau lo. Um rih na duh ahcun, hnatlaknak thar minthutnak na tuah khawh le tuah khawh lo kha an hlanhtu asilole riantuan piaktu na pehtlaih hna a hau asilole thla hnu thla khat hnatlaknak zongin pek khawh a si. Hlaannak lei hnatlaknak tharchuahnak (cahren) kong tamdeuh in rel.
Hnatlaknak donghternak
Hlaannak lei hnatlaknak cu aruang tampi ruangah a dong kho. Aruang a si theo tawnmi cheu pawl cu:
- hlaangtu nih ithial dingin biakhiahnak a tuah cang
- hnatlaknak tuahmi nithla a phan cang
- hlanhtu nih thialter a duh, thilri kha zuar a duh asilole a pipa in siamremh a duh,
hlaangtu nih hlaan man a pe ti lo i, midang pawl kha tihnung ah a chiah hna, thilri kha fak piin a hrawh asilole hnatlaknak tuahmi phungphai pawl kha a buar.
Hlaannak lei hnatlak pawl a dongh khawhnak kong tamdeuh hmuhnak caah, hika ah zoh Hlaangtu pawl hngalhternak peknak asilole zaang-ennak, tihnungmi ziaza le fak piin rawhnak caah khulrang in hngalhternak.
Na hnatlaknak donghter na duh ahcun
Hlaanmi inn in ithialkaam na duh tikah, an hlanhtu kha a dikmi hngalhternak na pek hrimhrim lai i a thianghlimmi dirhmun he inn kha na chuaktaak lai.
- Zeizatdah hngalhternak an pek hrimhrim awk a si timi kawl ding ah kanmah he chekti. Hihi cu nangmah dirhmun cungah ngat in aa dang lai.
- Ithial dingin naa timhlamh tikah email in maw asilole cakuat in maw catialmi he hlanhtu asilole riantuan piaktu kha chim hna.
- Hlaan man a bami le pek dingmi tangka pawl kha pe dih.
- Na biakammi lak thannak kongah an hlanhtu asilole riantuan piaktu kha pehtlaihnak tuah.
- Thilri pawl kha thianh hna law nangmah ta a simi paohpaoh cu ikalpi dih.
- Biakamnak ah tangka ichiah chungmi ngah thannak ah poipang a um sual ah thil sining tialmi ripawt kha ichiah.
- An hlanhtu asilole riantuan piaktu kha pehtlaihnak leihsa le fon nambar pe.
Biakamnak caah tangka chiah chungmi
Hlanhtu pawl nih tha tein zohfelnak an tuah lai i thilri ah thlennawnnak pakhat khat tal a um maw timi tahchunh dingah thil sining ripawt kha an hman lai. Biakamnak caah chiahchungmi tangka cheukhat hal dingah a ruang a um ko tiah an ruah ahcun an in chimh lai.
Hlanhtu nih biakamnak caah chiahchungmi tangka a halmi zat kha na lungtlin lo ahcun, biakamnak caah chiahchungmi tangka halnak fawm ah na minthu hlah. Man lo in ruahnak cheuhnak caah pehtlaihnak kan tuah.
Biakamnak caah chiahchungmi tangka halnak fawm zeihmanh tial lomi catlap ah zeitikhmanh ah minthu hlah.
Hnatlaknak tuah deuh ah donghternak (biahren buarnak)
A nithla a tlin hlan ah hlaan mi hmun in ithialkaam na duh ahcun, aman na liam a hau men lai, cuticun hlanhtu nih tangka a sung lai lo.
Hlanhtu nih a hun ithial colh dingmi pakhat khat a hmuh khawh hna lo ahcun, naa thialkaam hnu ah hlaan man kha na pek peng a hau rih men lai.
Sihmanhsehlaw, aman na pek dingmi kha a zatawk a si lai i hlanhtu nih kha hlaangtu thar pawl hmuh dingah zeizong te kha a tuah dih lai. A zatawk timi a sullam cu pek dingmi kha minung tampi nih a za ko tiah an ruahmi a si tinak a si. Upadi nih cun a zatawk timi kha fiangfai in a sullam a langhter lo, cucaah a zatawk timi kha mizapi nih an lungtlin lo ahcun, anmah caah biakhiahnak tuah dingah an sok khawh VCAT.
Hnatlaknak tuahmi tuan deuh i dihternak kong tamdeuh in rel.
Hlaannak lei hnatlaknak thialkaamnak
Hlaannak lei hnatlaknak tuandeuh ah donghternak in, pek dingmi tangka peknak nih hnatlaknak midang pawl sin ah na thialkaam kho deuh men lai.
Hihi na tuah ahcun, ithialkaamnak ca tangka na pek a hau rih men lai, sihmanhsehlaw hi pawl cu rian ah aa telmi zat pek khawh dingmi a si hrimhrim lai. Hlaannak lei hnatlaknak thialkaamnak kong tamdeuh in rel.
Ithial dingin fialnak (ithial dingin hngalhternak hmuhnak)
Hlanhtu pawl nih ithialkaam dingin an in fial khawh, asinain a herh bakmi aruang a um lawngah a si lai. Tahchunhnak ah:
- hlaannak lei hnatlaknak tuahmi caan a dih cang
- inn kha minung umnak dingah aa tlak ti lomi ah aa chuah cang
- a tlawmbik ni 14 hlaan man na bat.
Hlanhtu nih hlaangtu pakhat kha thil pakhat khat tuah ruangah, asilole an tuah lai tiah chim ruangah, ithial dingin hngalhternak a pe kho lo, hlaangtu pakhat a si bantukin tuahnak nawl a ngei.
Tahchunhnak ah, hlanhtu nih thial dingah hlaangtu kha theihternak a tuah kho lo:
- siamremhnak pawl caah halnak
- innzuat satil pawl zuatter dingin fialnak
- hlaan maan kai dingin zuamcawhnak.
Sihmanhsehlaw, hlanhtu nih hlaannak lei hnatlaknak dihter dingah a dang aruang pawl an um. Aruang pawl dihlak caah hlanhtu nih ithial dingin an fial khawh i, zeizatdah hngalhternak an pek hrimhrim awk a si timi kha hika ah zoh Hlaanmi thilri pawl thial dingah hngalhternak.
Thial dingah hngalhternak tuahmi zuamcawhnak
Ithial dingah a dikmi tein hngalhternak pek lo na si tiah na ruah ahcun, asilole an hlanhtu nih an thialtermi aruang kha a diklo asilole a ningcang lo tiah na ruah ahcun, hngalhternak tuahmi kha na zuamcawh khawh. Theihhngalhmi tamdeuh caah pehtlaihnak kan tuah.
Thawlnak pawl (nawlchuahmi ca hmuhnak)
Thawl na si i bawmhnak na herh ahcun, man loin ruahnak cheuh dingah pehtlaihnak kan tuah.
Ichinchiah dingah a biapimi thil pawl
- A sullam zeidah a si timi naa fian lo ahcun zeihmanh na min thu hlah.
- Phungphai ning tein tuahmi a lawh ko zongah, catlap lawngmi ah zeitik hmanh ah na min thu hlah.
- Min na thutmi paoh cu khawpi pakhat ichiah dih.
- An hlanhtu asilole riantuan piaktu he nan ipehtlaihnak vialte kha khawpi ichiah dih.
- Pakhat pakhat caah tangka na pek fa te an hmuhnak cazin (receipt) hal hna.
- Biakamnak caah tangka chiah chungmi le hlaannak asilole siamremhnak caah na hmanmi a dang an hmuhnak cazin pawl (receipts) kha a himnak hmun ah chiah dih hna.
Hlaannak lei ah harnak asilole biahal awk pakhat khat na ngeih ahcun manlo in ruahnak cheuh dingah pehtlaihnak kan tuah.
Holhlettu he Victoria Eidingtu Kongkau (Consumer Affairs Victoria) he biaruah dingah 13 14 50 kha chawn.