Ruëny-röör bën ke caath aa röör tëjiärïn bëi tɔŋ-thok ku dukan-thï, ke juar röt ke kɔc bë käŋ bene bɛɛr piny ë luoi.
Keek aröt nyuoth apɛi rak juëc të cï piny tuöc ku tënë den riëŋdit cï rot looi cök ciën, cïtmɛn bë piny bor pïu, mëc ku tuɛny dëŋdït, na looi kɔc cï koc guir piny ula abeer käŋ kɛn cï riäk piny.
Ruëny-röör röt juar keba bïk loiloi bën looi cïtmɛn kuer Arabia la baai bënë guïr, pot ɣöt, dök ɣötnhom ku lök alanh thiɛth piny ë wëu-liik apɛi. Arak juëc, keek akɔc yɔŋ, ka bë röt juar ku bïk looi 'aköl etök' wëu-thï lïik.
Yeŋo ë yïn keek dhïl naak?
Ruëny röör bä ke caath akɔŋ thiëc wëu tueŋ kam kec yen luoi jok ku acol ke määr-pïny tënë cï yïn këëk döm wëu.
Na keek adë ayï luɔi cïk looi, ke yen rak juëc aci lon ë thöl wale ë looi kë kärac.
Keek aguɔ lac latueŋ ku akölriëc yen ëtök bë rïnken tueŋ gam ku mäbaal talupun nïmïra - këya na wïc bë këëk lök yup alä thɛɛr ë kucic riɛl apɛi.
Ŋö yïn dhïl wïc kubä tïŋ tënë?
Bë pïöu dak ë kɔc yïŋa:
- ɣöndu tɔŋ-thok bïn cuöŋ ke raan nɔŋ kë bën looi:
- aba kebï ɣöt bënë pot
- aba kebï bënë lui duɔmdu ula tem tïïm
- aba kebi kuer Arabia la baai bënë guïr
- abï ɣöndu nhom bën dök
- yen arot juar ka bë looi wëu-lïk apɛi ke wët ë luel cïtmɛn 'tënë akölic etök'
- athiëc ba wëu taau piny tueŋ bë luoi jal looi
- Yen arot juar ke raan bï yïn kuath-arabiande bäk la tënë ɣönwëu (bank) bë wëu la bei ba kek bën taau piny tënë bï lui jal jok luoi
- Yen ë yin yɔŋ apɛi ba gam yen këden cï juër yin
- Keek aye kë luel lɔn bë ke luɔi looi ëmënthïnyɔt yïc wët raan dët ciëŋ tënë acï luɔi dhuök ciën.
Yïn ba rot tït- Kä wël wïc baŋic tënë röm yïn ke ruëny-röör bä ke caath
Na yïn acï piöu dak ë ruëny-mony yen atɔŋ ɣöt-thok, ka duk kɔŋ beer acïn.
Na yïn ajam wek keek, thiëc keek ku bïk jääl. Na keek akuec bïk jääl,ka keek acï gaanun tem-kou.
Kuɛc ajuër ë ka bë looi wëu-liik. Yen alëu bë ciäk wëu juëc tënë looi yen ɣen aluöt.
Na yïn awïc bë daŋ luoi looi ɣöndu:
- Lo göör wël bë piäth tënë yïn tuëŋ
- lui keek kɔc cï tëjiärïn ca cök thɛɛr keyi yiɛ̈k wël ku nïmïra
- thiëc thanduŋ thön ula talapun namba ë raan waan ci yï yup lon raande abi bënë, bë yïn namba lon bï looi cökic
- duk gam acïn ba ayï athör giëtic anïn aɣet tënë cïn ye jal dëtic
- thiëc raan-luoi riɛ̈n-ke ebën ku athör kuëth-arabia (Na kela cökic) keya yïn alëu bë käŋ tïŋ tënë luoi rïn bï akutnhom luoi (industry authority).
- thiëc talapuun nïmïra tënë luoi,erin yin alëu ba yup tënë mäktäb bë ŋïc lon adï ke raan ë luɔi kënë kalui ke keek
Të cï riäkdït rot loi cök ciën, taau nyïn piny ë ayï raan juër yïn ka bë luoi looi wëu-liik a 'aköl tök kënë yïc' kua bë kedaŋ bër piny bï piäth ku wëu ë luoi atɛ̈u yë cïn. Tënë wïc yïn bï lëk wël riëŋdït, tïŋ thoŋda Iŋgëlïthï Advice in a disaster athör abaŋic.
Nyai Luoi tënë ruëny-röör ba ke caath
Ba ɣok kony wëët kɔc-kun alɔŋ ë ruëny käŋ looi wëu-liik, miɛt ë piöu ba wël kë kuai rek keluu athör abaŋ nuɛke facebook kou ku akutnhom jam Dïnka (thoŋ muonyjäŋ). Na yïn aŋic ruëny-röör bën ke caath aa luthïn baai alɔŋ dun:
- göt wël juëc tëcït këba yiök yïn tënë yen, cïtmɛn riënke,nïmïra athör kuëth Arabia ku nïmïra Arabian kuɛth
- yup than-baai ruëny-röör caath talapuun (1300 133 408) kam thää 8:30nh ku thää 5:00th Aköl etök (Monday) agut Aköl dhiëc (Friday) (ku aliu tëden yandït looi)
- luɛl keek tënë bolïth baai-dun
- looi ba teetic tënë ë Twitter thaany arek #stopconmen ku buɔth ɣok eya tënë @consumervic bï yïn lëk alɔŋ tɔu ë ruëny-röör bënë ke caath thïn
- Gät alɔŋ National Travelling Con Men Facebook athör abaŋic aluu facebook.com/StopTravellingConMen
- listen to our information in Greek: